
Piękną neogotycka świątynia została wybudowana w latach 1898 – 1904. Od ponad wieku jest głównym kościołem w mieście Wałbrzych i jednym z największych w całej archidiecezji świdnickiej. Patrząc na ten smukły, charakterystyczny budynek można dostrzec w nim podobieństwo do kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu, która była inspiracją przy budowie tego kościoła. W maju 2010 roku świątynię ogłoszono kolegiatą – miejscem, przy którym skupia się rada księży wybierająca biskupa. We wrześniu tego samego roku powołano przy kościele kapitułę, w której skład wchodzą księża kanonicy.
Parafia mieści również Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej – Pani Wałbrzycha, gdzie pielgrzymują wierni.
Wnętrze oszałamia monumentalnym stylem – klasyczne dla gotyku sklepienia krzyżowo-żebrowe, wysokie, pnące się ku niebu kolumny czy przepiękne, wielobarwne witraże. Duże wrażenie robią także wszelkie zdobienia architektoniczne – maswerki, konsole, malowidła, które dodają świątyni wzniosłości. Warto również zwrócić uwagę na zapierające dech organy – wykonane przez firmę Schlag & Söhne ze Świdnicy, które upiększają swoimi dźwiękami msze i nabożeństwa.